Fietsen in de Duitse hoofdstad lijkt uiteraard op fietsen in Nederland of België. Toch zijn er wel wat dingen waar je op moet letten. Pas bijvoorbeeld op voor de Fahrradstaffel van de politie in Mitte!
Waarom dragen zo veel Berlijners een fietshelm? Tja.... nu moet ik oppassen dat ik geen flauwe grappen ga maken (´Duitsers houden nou eenmaal van helmen´, zei een deelnemer aan één van mijn fietstochten ooit.)....
Om eerlijk te zijn: ik weet niet precies waarom zo veel Berlijners een helm dragen, maar ik heb wel een vermoeden. Ik heb sowieso de indruk dat er een verschil is tussen Oost-Duitsers en West-Duitsers: de medemens uit het westen draagt vaker een helm. Uiteindelijk denk ik dat de fietshelm-industrie het overal gaat winnen. Skiën deden mensen vroeger ook zonder helm, en zonder helm fietsen is nou eenmaal gevaarlijker als mét helm.
Opgelet, dit is een fietspad!
Automobilisten én fietsers rijden keihard
En inderdaad, fietsen in Berlijn is niet ongevaarlijk. Er zijn in 2016 in totaal 17 fietsers om het leven gekomen in de Duitse hoofdstad, meestal door niet oplettende automobilisten en vrachtwagenchauffeurs die op kruisingen naar rechts afslaan, terwijl fietsers rechtdoor willen.
Zowel automobilisten als fietsers rijden bovendien vaak keihard in Berlijn. Daar, waar je 50 kilometer per uur mag rijden, probeert de gemiddelde automobilist er 60 van te maken. En ook veel fietsers in het meestal zo relaxte Berlijn lijken op de fiets een metamorfise te ondergaan: eenmaal op hun tweewieler racen de meeste jonge Berlijners als maniakken door het stadsverkeer.
Hoewel het fietsverkeer in Berlijn snel toeneemt, is men in de Duitse hoofdstad nog altijd veel minder aan fietsers gewend dan in Nederland. Dat leidt tot een andere instelling van automobilisten. Een Duitse kennis van me, die ook regelmatig in Nederand komt, verwoorde het onlangs zo: „Het is een kwestie van mentaliteit. In Nederland blijft een auto in geval van twijfel achter jou als fietser rijden. Een Duitse automobilist daarentegen denkt: `Ach, het lukt misschien nog wel om in te halen, laat ik het gewoon proberen´“. En zo gaat het inderdaad vaak. Opletten dus!
Ook in Berlijn is je fiets niet altijd veilig....
Wutbürger op de fiets
Steeds meer fietsers zijn dan ook het rijgedrag zat van automobilisten, die geen rekening houden met fietsers. Je ziet dan ook regelmatig Berlijnse Wutbürger die met helm op bij een stoplicht als een razende tegen automobilisten staan te schreeuwen, die zojuist de fietser de pas hebben afgesneden. Niet zelden krijgt zo`n auto als afscheid nog een trap mee.
Voor een deel hebben de fietsers de gespannen verhouding tussen gemotoriseerd verkeer en de tweewielers ook aan zichzelf te danken. Fietsen over trottoirs, slingerend tussen auto`s door, fietskoeriers met grote rugzakken die met doodsverachting door rood rijden en langs het verkeer scheren: veel fietsers zijn geen waardig diplomaat voor hun favoriete vervoersmiddel.
Pas op voor de Fahrradstaffel van de politie
Mede daarom heeft de Berlijnse politie inmiddels een zogenaamde Fahrradstaffel ingezet. Fahrradstaffel, wat is dat nou weer? Sinds enkele jaren rijdt een team van politie-agenten op de fiets door de wijk Mitte. Deze snelle dames en heren houden zich niet alleen met fietsers bezig: fout parkerende automobilisten worden ook door hen op de bon geslingerd. Maar het doel van de Fahrradstaffel is toch vooral om de anarchistische fietsende massa in het centrum van de stad wat regels bij te brengen.
Tja, het wordt nu tijd voor een ontboezeming: ook ik ben door de fiets-politie al aangehouden en op de bon geslingerd. Vanwege door rood rijden... 130 Euro boete! Maar, eerlijk is eerlijk: het heeft echt als leergeld gewerkt. En het klinkt misschien wat truttig, maar als niemand zich aan de verkeersregels in Mitte zou houden, dan wordt het een chaos. Er is gewoon te weinig ruimte voor de vele mensen in het centrum van Berlijn.
Opgelet, hier eindigt een fietspad!
Acceptatie neemt toe
Sinds de 130 Euro boete rijd ik niet meer door rood, en natuurlijk al helemaal niet met een groep bezoekers. Van de fietspolitie gaat dus een regulerende werking uit, en dat blijkt ook uit de cijfers. Volgens de statistieken van de afgelopen jaren is in Mitte het aantal boetes fors omhoog gegaan, maar daardoor het aantal ongelukken ook duidelijk afgenomen.
In Mitte is het aantal zware ongelukken met fietsers zelfs met 28 procent afgenomen, terwijl het aantal ongelukken in bijvoorbeeld Neukölln (een gebied zonder politie te fiets) is toegenomen. Mede daardoor is ook de acceptatie onder de Berlijnse bevolking voor de Fahrradstaffel toegenomen, van 43% vóór het begin van het experiment, naar een tweederde ondersteuning op dit moment.
Kortom: lang leve de truttigheid van de Fahrradstaffel!
Interesant en leuk artikel, wat een heerlijke spreuk; ‘Veel fietsers zijn geen waardig diplomaat voor hun favoriete vervoersmiddel”
Wel mis ik nog het onderwerp fietsen met alcohol in je bol.
In Nederland was ik gewend dat je ‘s nachts na een avondje stappen/feesten op je fiets sprong en vrolijk zingend/pret hebbend de politie groetend naar huis sjeeste.
Ik kan me nog goed herinneren dat in de tijd toen ik in Berlijn woonde (10 jaar geleden) ‘s nachts mijn eerste kleine cultuurschok had. Ik had een toffe avond in Kaffe Burger gehad en fietste vrolijk door de stad richting Pankow naar huis, groette de politie die mij daarna sofort stop zette en nietsvermoedend werd ik aangehouden door de polizei die mij verbood verder te fietsen omdat ze het vermoeden hadden dat ik gedronken had, ook het verder lopen met de fiets aan de hand zou volgens hun strafbaar zijn…. Blijkbaar kun je tegenwoordig zelfs al ‘punkte in Flensburg ‘ krijgen voor het fietsen met alcohol in je bol en ik geloof dat er ook nog een regeltje bestaat voor het fieten zonder je handen aan het stuur??
Het helm fenomeen ken ik ook, ik woon nu in de pampa buiten Berlijn en het is echt ongeloofelijk te zien dat zelfs de jonge tieners hier op afgelegen zandpaden midden in de zomer hun ‘coole’ helm niet afdoen,.. Natuurlijk zijn niet alle tieners gelijk…
Groetjes van een ex BMX fietscrosser die gelukkig een helm ophad toen hij bij een BMX wedstrijd werkelijk over zijn hoofd werd gereden;)
Fietsen met alcohol op…. Bedankt voor je reactie! Het lijkt me echter diplomatiek slim om op dit thema hier verder niet in te gaan…:-) Veel plezier in de pampa en ik hoop je snel in Berlijn te zien!