Oost-Berlijn was meer dan 40 jaar de hoofdstad van de DDR. Dat is tot op de dag van vandaag in de architectuur in het oosten van de stad terug te zien. Dirk Engelhardt schreef er een reisgids over.
Ooit wel eens in Camp 4 geweest? Deze enorme kampeerwinkel is te vinden op een paar honder meter afstand van de Alexanderplatz, nabij metrostation Schillingstrasse. Achterin Camp 4 bevindt zich een reisboekenwinkel die zich vooral op Berlijn en de deelstaat Brandenburg richt. Een historische, en daarom goed gekozen locatie voor de presentate van het boek `Berlin - wo es die DDR noch gibt`, omdat deze locatie zelf ook een bewogen DDR-verleden heeft.
Boekenwinkel aan de Karl-Marx-Allee
„Hier bevond zich in DDR-tijden één van de exclusiefste confectiezaken voor damesmode“, vertelt winkel-eigenaar Dr. Jürgen Seifert. Hij is niet tevreden over de ontwikkeling van de Karl-Marx-Allee, de socialistische Prachtallee in Oost-Berlijn, aan wiens begin zich zijn boekenwinkel bevindt. „De laatste jaren is de straat tot een speculatie-object geworden“, volgens Seifert. „Sommige investeerders verzamelen hier woningen, zoals Nicolas Berggruen, die hier al vele woningen heeft gekocht. Het maakt het er voor de oorspronkelijke bewoners niet gemakkelijker op.“ Terwijl woonruimte in Berlijn steeds duurder wordt, hebben winkels het aan de Karl Marx-Allee sinds de val van de Muur het moeilijk. „Dit gaat nooit echt een winkelstraat worden“, meent Seifert. „En doordat het eigendom van de winkels over vele personen verdeeld is, is het heel moeilijk een gezamelijk concept te ontwikkelen.“
De moeizame tijden voor ondernemers aan de Karl-Marx-Allee worden het best geillustreerd door de Karl Marx-boekhandel een eindje verderop in de straat, velen bekend uit de speelfilmen `Das Leben der Anderen` en `Goodbye Lenin`. Ondanks de historische locatie lukte het verschillende ondernemers de afgelopen jaren niet, om een goed draaiende boekenwinkel te etableren.
Café Moskau
Ook het in DDR-tijden beroemde Cafe Moskau, direct naast Camp 4 gelegen, staat meestal leeg, alleen af en toe wordt het gebouw met de mozaiekfacade Aus dem Leben der Völker der Sowjetunion voor events gebruikt. Het was in communistische tijden één van zeven restaurants in Oost-Berlijn waar nationale gerechten uit socialistische broederlanden werden geserveerd.
Majakowskiring en Müggelturm
Maar goed, terug naar ´Berlin – wo es die DDR noch gibt´. In totaal beschrijft reisjournalist Dirk Engelhardt 66 plekken in Berlijn, waar de DDR nog lijkt te leven. Engelhardt, een Berlijner die opgroeide in Schöneberg in het westen van de stad, was altijd al gefascineerd door het `exotische oosten` van de stad, vertelt hij tijdens zijn boekpresentatie. „Nou, ik vond Oost-Berlijn helemaal niet zo exotisch“, hoor ik een echte Ossi achter me brommen.
Volgens Engelhardt zijn de door hem gekozen 66 locaties een combinatie van bekende, maar ook onbekende DDR-erfenissen. Plekken als de Alexanderplatz met de Televisietoren en de Weltzeituhr, maar ook het Friedrichstadtpalast, de Berlijnse Muur en de Karl-Marx-Allee kent inderdaad praktisch iedereen.
Maar wie was al eens op de Müggelturm, aan de Majakowskiring, in het Ernst-Thälmann-park of in de DDR-ambassadewijk aan de Stavanger Straße? Uhmm tsja... ik was erJ. Binnenkort zal ik er over berichten!
Uitgeverij Viareise
Al met al is Berlin – wo es die DDR noch gibt geen heel erg diepgravend werk, maar wel een mooi overzicht van bijzondere DDR-`locaties met grote foto`s, die je ertoe verleiden om naar onbekende plekken in Oost-Berlijn op zoek te gaan. Voor meer informatie: www.viareise.de.